Giải mã Thái Hòa

Hậu trường Thứ 2, 02/11/2020 11:05:20 AM Theo Zing

Nếu Chánh Tín định nghĩa hai chữ “tài tử”, Lê Công Tuấn Anh và Lý Hùng góp phần biểu đạt rõ hơn khái niệm ấy. Thái Hòa đã làm gì, ngoài việc phá bỏ khuôn thước mỹ nam của điện ảnh?

Thái Hòa chắc chắn không đẹp trai theo cách mà người ta thường hình dung về một tài tử điện ảnh. Anh không có vẻ lộng lẫy, đào hoa của Chánh Tín, không có đôi mắt sắc lẹm như Hoàng Phúc, càng không có vẻ lãng tử, quyến rũ kiểu Lê Công Tuấn Anh hay Lý Hùng.

Nhưng, Thái Hòa vẫn có mặt trong danh sách những “ông hoàng phòng vé”. Một diễn viên thậm chí luôn bị xếp vào danh sách “sao xấu”, song, thực tế đã trở thành “sao sáng” bảo chứng cho không ít tác phẩm điện ảnh khi ra rạp.

Ở Thái Hòa, xét một góc độ nào đó, anh như mang đầy nghịch lý của một diễn viên đến từ những bộ phim với doanh thu triệu USD.

Danh xưng "Ông hoàng phòng vé"

Nhắc đến Thái Hòa phải bắt đầu từ sân khấu. Thái Hòa là diễn viên được đào tạo bài bản và xuất thân đúng nghĩa từ kịch nghệ. Từ những năm cuối thập niên 90, Thái Hòa đã nhận về những giải thưởng sân khấu, được coi là một gương mặt triển vọng.

Nhưng nếu hỏi Thái Hòa có phải là nghệ sĩ sân khấu nổi bật không? Câu trả lời chắc chắc là: Không. Gần như hào quang rực rỡ nhất mà nam diễn viên sinh năm 1974 có được đến từ điện ảnh, nhất là dấu mốc năm 2010 với Để mai tính của đạo diễn Việt kiều - Charlie Nguyễn.

Vai "chị Hội" thực sự là bước đột phá trong sự nghiệp của Thái Hòa. Thành công của nhân vật LGBT này không đơn thuần chỉ mang lại cho nam diễn viên những săn đón, với cát-xê tiền tỷ, như lời anh từng chia sẻ. Hơn cả, từ Hội, Thái Hòa đã mang đến một hình dung khác cho khái niệm “ông hoàng phòng vé”.

Không cần điển trai, thậm chí chấp nhận làm xấu để xấu hơn nữa nhưng vẫn thành công và thành danh như thường. Cần lưu ý là Hội của Thái Hòa của phần 1 Để mai tính thậm chí còn không phải nhân vật chính. Nhưng từ một vai phụ, Thái Hòa được Charlie Nguyễn đưa lên thành gương mặt trung tâm của phần hai vào năm 2014, cho một tác phẩm cán mốc doanh thu hơn 100 tỷ đồng.

Trong giai đoạn 10 năm từ 2010-2020, Thái Hòa "làm mưa làm gió" màn ảnh rộng, gần như năm nào cũng có dự án phim, có năm thậm chí tham gia tới 3 phim lớn nhỏ. Tất nhiên, không phải phim nào cũng thành công.

Có những bộ phim với diễn xuất của Thái Hòa đã trở thành “bom xịt”, hoặc thua lỗ hoặc nửa vời không mấy ấn tượng. Danh sách này có thể kể đến Lửa Phật, Fan cuồng, Vệ sĩ Sài Gòn… Không ít bộ phim bị chê bai, không ít những lần xuất hiện bị cho là mờ nhạt.

Nhưng, trên tất cả, trải qua một thập kỷ, Thái Hòa đang là gương mặt nổi bật nhất, là nghệ sĩ có vai trò lớn trong hàng loạt dự án đạt doanh thu "khủng" của phim Việt. Long Ruồi (2011) thu về 42 tỷ đồng, con số lý tưởng của điện ảnh những năm đầu thập niên 2010. Cưới ngay kẻo lỡ (2012) cũng thu về 34 tỷ đồng, trong khi Tèo em (2013) đạt 85 tỷ đồng chung cuộc, là kỷ lục doanh thu ở thời điểm đó. Quả tim máu (2014) là 85 tỷ đồng, trong khi Chàng vợ của em (2018) thu về 86 tỷ đồng.

Tác phẩm mới nhất mà nam diễn viên tham gia - Tiệc trăng máu (Nguyễn Quang Dũng) - cũng được dự doán là sẽ thành công về doanh thu dù nền điện ảnh vừa phải trải qua giai đoạn đầy khó khăn sau dịch. Ở thời điểm hiện tại, khán giả - như đánh giá của giới chuyên gia, là chưa có thói quen trở lại rạp. Song, bộ phim remake này đã chạm mốc 45 tỷ đồng doanh thu sau chưa đầy một tuần ở rạp.

Khi rạp chiếu chưa có thêm bom tấn nào khác xuất hiện, hiển nhiên Tiệc trăng máu còn bán được vé và kiếm được tiền. Và Thái Hòa, sau một năm 2019 có phần im ắng, đã trở lại và tiếp tục được nhìn nhận là một gương mặt bảo chứng phòng vé.

Nhưng đáng khen hơn về chuyên môn là trong tác phẩm của Nguyễn Quang Dũng, với sự quy tụ của dàn diễn viên thực lực, nhiều màu sắc: Điển trai như Hứa Vĩ Văn, hài hước duyên dáng như Thu Trang, đẹp như Kaity Nguyễn, có cả gương mặt chuyên trị phim nghệ thuật như Hồng Ánh, có một diễn viên nam cũng tiêu biểu cho dòng “không đẹp mà ăn khách” là Kiều Minh Tuấn...

Song, Thái Hòa vẫn giữ vai trò nổi bật.

Sự quyến rũ khó tin của Thái Hòa

Kiều Minh Tuấn từng nói về mình: “Nhìn xa hay gần, tôi đều không ưa nhìn”. Nhìn chung, tất cả nam diễn viên không có lợi thế về ngoại hình đều biết rằng mình không có lợi thế. Thái Hòa, Kiều Minh Tuấn hay trẻ hơn là Mạc Văn Khoa, Trung Ruồi, Xuân Nghị đều vậy.

Nhưng vấn đề đặt ra là không có lợi thế về ngoại hình liệu có tạo được sự quyến rũ trên màn ảnh?

Câu trả lời là có. Thái Hòa là một minh chứng điển hình. Quan sát cách khán giả theo dõi diễn xuất của Thái Hòa trong rạp mới nghiệm rõ rằng anh không chỉ mang đến tiếng cười hay những giọt nước mắt. Hơn cả, là khả năng nhập vai hoàn toàn vào nhân vật, theo cách tự nhiên nhất.

Trưởng thành từ kịch nghệ nhưng Thái Hòa đã thoát ra khỏi lối diễn sân khấu, điều mà không ít “phù thủy” nhà nghề vẫn mắc phải. Những diễn viên xuất thân sân khấu thường quá dụng công trong thể hiện do bị ảnh hưởng bởi những khuôn thước của loại hình nghệ thuật diễn trên "thánh đường".

Khi sang điện ảnh, Thái Hòa tránh lối diễn quá “đền đài” nhưng vẫn đảm bảo được kỹ thuật từ ngôn ngữ hình thể và biểu cảm khuôn mặt. Dù vậy, anh lại vướng vào một bi kịch khác.

Nam diễn viên từng bị coi là “chết vai” hay đóng đinh với những nhân vật hài có chút lố hoặc những nhân vật khờ khạo, ngốc nghếch. Đến Charlie Nguyễn, người góp phần làm nên Thái Hòa trên màn ảnh cũng từng thừa nhận: “Thái Hòa chỉ thành công với những vai hài thiểu năng”.

Một tháng trước, đạo diễn Việt kiều trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Zing, tái khẳng định: "Diễn viên giỏi cỡ nào cũng có 'hòn đảo', giới hạn của mình, không thoát ra được. Anh Thái Hòa cũng thế, không thể lột xác hoàn toàn với mọi vai diễn".

Nhưng với Tiệc trăng máu, Charlie Nguyễn có lẽ sẽ phải nhận xét lại. Trong vai nhà báo Phan Bất Bình, Thái Hòa mang đến một hình dung khác hẳn trước đây.

Phan Bất Bình hiện lên là một người đàn ông trí thức nhưng gia trưởng, luôn đe nẹt vợ (Thu Trang đóng) trong từng câu nói. Một ông chồng thiếu lãng mạn trong đời sống hôn nhân, luôn coi hành động và tầm nhìn của bạn đời là vô bổ và còn ngoại tình về tư tưởng.

Trong Tiệc trăng máu, Thái Hòa đã mang đến không ít tiếng cười, đôi khi chỉ bằng những câu thoại cộc lốc, những pha cắt ngang lời nhân vật khác, không cần phải dùng đến những biểu cảm vốn bị cho là “hài nhảm” như một số phim trước đó.

Cũng ở Tiệc trăng máu, Thái Hòa đã tạo ra những khoảng xúc động, nhất là phân cảnh nhân vật cương quyết để mẹ già sống cùng con cháu dù nhiều người bạn khuyên rằng viện dưỡng lão là một lựa chọn tốt. “Mẹ tao chỉ có một mình”, Phan Bất Bình rưng rưng trong diễn xuất của Thái Hòa.

Thái Hòa đa diện, đa màu sắc nhất Tiệc trăng máu. Ở Phan Bất Bình có sự gia trưởng, hà khắc, nghiệt ngã khi đối diện với vợ, nhưng chỉ một cú chuyển cảnh, đã thấy một Phan Bất Bình đồi bại, có chút biến thái khi kể với bạn về những tin nhắn đêm khuya với "cô bạn gái" 60 tuổi mới quen trên mạng, hay ở một góc khác của bối cảnh là Phan Bất Bình khổ sở, lúng túng cố thanh minh về giới tính, ở một góc khác nữa của ngôi nhà là Phan Bất Bình hèn hạ đến đáng thương trong cơn ghen tuông mất hết lý trí...

Cùng một nhân vật ấy, Bất Bình với gương mặt đầy khoảng tối đứng ngoài ban công thiếu ánh sáng nhờ người bạn đổi điện thoại vì một bí mật bẩn thỉu, hay Bất Bình đứng giữa ánh sáng phòng khách để lộ trần trụi tất cả mọi sự đớn hèn, ghen tuông... Thái Hòa đã cho thấy khả năng biến hóa đa dạng và tiết chế cảm xúc, tiết chế năng lượng diễn xuất, để phân cảnh nào xuất hiện cũng đáng xem.

Giữa một dàn nghệ sĩ được khen thực lực, Thái Hòa vẫn thể hiện được vị trí ấn tượng bậc nhất ở Tiệc trăng máu. Một phần là vì anh thoát ra khỏi sự định danh của hình ảnh quen thuộc mà bản thân đã thể hiện trên màn ảnh trước đó.

Thái Hòa không đẹp trai theo cách có thể khiến khán giả choáng ngợp - như các tài tử điện ảnh thường bước ra từ những bộ phim triệu USD. Thái Hòa gai góc, xù xì, nhưng ở đó lại toát lên sự quyến rũ đến khó tin. Người ta thường gọi "sự quyến rũ khó tin" ấy bằng một tên gọi khác, đó là: Tài năng.