Triển lãm “Ký ức Hà Nội” khơi gợi những kỷ niệm về thời bao cấp

Chuyện 24h Thứ 4, 26/12/2018 20:04:22 PM Theo Dân Vệt

Những hình ảnh đường phố, hàng xén thời bao cấp được phác họa vừa thân quen, vừa khác lạ trong 250 bức ký họa và trong cuốn sách “Tập thể Hà Nội - Ký họa & hồi ức" tại triển lãm “Ký ức Hà Nội”.

Ngày 30.12, tại 70 Nguyễn Du sẽ diễn ra chuỗi sự kiện “Ký ức Hà Nội” với 3 hoạt động chính là Trải nghiệm ẩm thực Hà Nội thời bao cấp, rriển lãm tranh ký họa và ra mắt sách “Tập thể Hà Nội - Ký họa & hồi ức”.

Sự kiện được đồng tổ chức bởi Ngon Garden và nhóm Urban Sketchers Hanoi,
kéo dài trong một tháng tại khu vườn giữa lòng thủ đô - 70 Nguyễn Du.

Với mong muốn tái hiện, lưu giữ và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của một thời kỳ lịch sử, các tác giả cả chuyên và không chuyên của Urban Sketchers Hanoi mang đến triển lãm “Ký họa Hà Nội” 250 bức tranh. Đây là những tác phẩm đặc sắc nhất trong số hàng ngàn tác phẩm có chủ đề tập thể Hà Nội xưa được chọn lọc và thẩm định bởi các chuyên gia mỹ thuật, hội họa và kiến trúc.

Bên cạnh triển lãm “Ký hoạ Hà Nội”, ban tổ chức cũng ra mắt cuốn sách “Tập thể Hà Nội - Ký họa & hồi ức” như lời tâm sự của những con người không ngừng yêu thương, gửi gắm tình cảm của mình cho những ai muốn tìm hiểu, chia sẻ về Hà Nội, về một đô thị đang chuyển mình phát triển và có những mảng miếng dần lặn sâu vào ký ức.

Những hình ảnh gợi nhớ một thời Hà Nội bình yên, nghèo nhưng rất đẹp. Đó có thể là những khu nhà tập thể hình tổ ong, là quán phở phố cổ người mua phải xếp hàng, là cửa hàng mậu dịch, là bàn thờ Tết với bánh pháo, hộp mứt, gói thuốc lá, chai rượu chanh… Những hình ảnh ấy được thể hiện hoặc trên những bức tranh, hoặc được sắp đặt tại chỗ để khán giả có thể trực tiếp cảm nhận như ấm trà vối nóng kèm kẹo lạc, kẹo dồi, mứt me, mứt bí, mứt gừng,… thậm chí là món cơm độn sắn, món lòng xào dưa chua… rất quen thuộc với Hà Nội thời bao cấp.

Chia sẻ cảm xúc của mình về cuốn sách, nhà văn Nguyễn Quang Thiều – một cư dân chung cư cũ của Hà Nội phát biểu: “Cuốn sách là một ý tưởng độc đáo. Ý tưởng này đã biến những không gian xưa, thời gian xưa tưởng đã chìm vào quên lãng giờ trở lại sống động và ám ảnh lạ thường.

Những trang viết thật giản dị, trung thực nhưng xúc động. Người đọc nhận ra rất rõ ràng một điều, những người viết đang trở về nơi chốn mình đã sống trước kia bằng một con đường trong tâm khảm. Con đường của những kỷ niệm, những buồn vui, da diết, thương nhớ và những suy ngẫm về chính đời sống của cá nhân mình. Những ô cửa sổ nhỏ bé, những cánh cửa sơn vội, những ban công chất đủ thứ, những lồng sắt đan kín, những bức tường nham nhở, những căn phòng xấu xí, những cầu thang hẹp và tối, những khoảng sân chật chội… giờ đây lại hiện ra trong một ánh sáng khác. Và như thể lần đầu, chúng ta ngỡ ngàng nhận tra ô cửa sổ, ban công, cánh cửa, lồng sắt, bức tường, căn phòng, cầu thang, quán nước… đẹp đến nao lòng.

Tôi đã ngắm mãi những bức tranh vẽ những chung cư thuở ấy. Đẹp lạ lùng. Ám ảnh lạ lùng. Và xúc động khôn nguôi. Ánh sáng của những chung cư bàng bạc và xa xôi. Ánh sáng vừa mơ hồ vừa tinh khiết gọi ký ức tràn về nao lòng. Và chúng ta, những người đã từng sống trong không gian ấy, được sống lại một lần nữa, nhưng là một đời sống của những kỷ niệm ấm áp và nhớ thương.

Tôi đã từng sống những năm 80 của thế kỷ trước ở khu tập thể Trung Tự. Bây giờ mỗi lần đi qua đó, giữa thế giới của những ngôi nhà cao tầng và các cửa hiệu hiện đại, tôi vẫn thấy hiện lên màu ố vàng của những bức tường chung cư xưa, của những lối cầu thang hẹp đầy bóng tối, của tiếng nước máy chảy trong những đêm gần sáng chờ lấy nước, của tiếng bầy trẻ reo vang trên những lối cầu thang và sân chơi, của mùi bếp dầu, của những người già trò chuyện trên ban công vào những đêm mùa hạ nóng hầm hập mất điện… Tất cả những điều ấy hiện lên như một người tri kỷ cách xa lâu ngày mới gặp: Xúc động và nhớ thương".

Bà Trần Thị Thanh Thủy - Trưởng nhóm Urban Sketchers Hanoi - những người làm nên cuốn sách và những bức tranh trong triển lãm chia sẻ: “Triển lãm và cuốn sách để đánh dấu một giai đoạn, giữ lại những bức hình trong 1 năm hoạt động của nhóm. Chúng tôi muốn những người tham quan được sống lại một thời Hà Nội. Nhà tập thể là minh chứng của thời đổi mới, gắn với kỷ niệm của một thế hệ nên nhóm ký hoạ lại để ghi lại ký ức xưa”.

Với chủ đề xuyên suốt là ký ức Hà Nội, ban tổ chức đã mang đến sự tươi mới bằng cách kết hợp cả ngôn ngữ hội họa và ẩm thực. Hai hoạt động bổ sung và nâng đỡ nhau, hứa hẹn mang tới một trải nghiệm đặc biệt cho người tham dự về một Hà Nội rất quen nhưng rất lạ.

Chia sẻ lí do tổ chức sự kiện, đại sứ ẩm thực Việt - bà Phạm Thị Bích Hạnh từ Ngon Garden nói: “Sự kiện lần này thêm một lần nữa thể hiện sứ mệnh của Quán ăn Ngon, đó là gìn giữ ẩm thực, văn hoá truyền thống của dân tộc. Triển lãm ẩm thực thể hiện rõ thời kỳ bao cấp ăn sâu vào cuộc sống và mang nét đẹp rất riêng của Hà Nội, đồng thời cũng mang tới trải nghiệm mới lạ, ấn tượng cho khách tham quan về các món ăn được chế biến theo hướng hiện đại. Những người tham gia sẽ có sự hoài niệm, nhìn thấy gia đình mình trong đó. Tôi cho rằng bây giờ cuộc sống vật chất càng đầy đủ thì những giá trị văn hoá như vậy sẽ càng quý giá biết bao”.